Τι είναι οι μαθησιακές δυσκολίες;

Το παιδί σας δυσκολεύεται στη γραφή, την ανάγνωση ενώ δεν συγκεντρώνεται στην τάξη; Προτού βιαστείτε να του κολλήσετε την ταμπέλα του κακού μαθητή ή του τεμπέλικου παιδιού μάθετε τί είναι οι μαθησιακές δυσκολίες. Η ψυχολόγος Ειρήνη Γιαννόπαπα (M.Sc. στην Ειδική Αγωγή-Λογοθεραπεία & Συμβουλευτική Γονέων, Πανεπιστήμιο Αθηνών) μας εξηγεί πώς θα καταλάβετε ότι το παιδί σας έχει μαθησιακές δυσκολίες.

Τι είναι οι μαθησιακές δυσκολίες;

Οι μαθησιακές δυσκολίες συνδέονται με τη μάθηση και περιγράφουν τις διαταραχές εκείνες οι οποίες δυσκολεύουν τη μαθησιακή διαδικασία. Τα πιο συνηθισμένα χαρακτηριστικά των μαθησιακών δυσκολιών περιλαμβάνουν διαταραχές στο λόγο και την ομιλία, υπερκινητικότητα, συναισθηματική αστάθεια, ελλείμματα μνήμης, χαμηλή σχολική επίδοση, προβλήματα στη συμπεριφορά.

Οι μαθησιακές δυσκολίες μπορεί να αφορούν σε ένα μόνο γνωστικό ή λειτουργικό τομέα, ή περισσότερους και οι πιο γνωστές είναι:

• Η δυσλεξία: πρόκειται για δυσκολία νευροβιολογικής και νευροαναπτυξιακής φύσης με κληρονομική προδιάθεση. Επηρεάζει τις γνωστικές διεργασίες του εγκεφάλου που αφορούν την κατάκτηση των δεξιοτήτων ανάγνωσης, γραφής, ορθογραφίας.

• Η δυσγραφία: εκδηλώνεται με δυσκολία στην ορθογραφία, με κακό γραφικό χαρακτήρα και με δυσκολία μεταφοράς της σκέψης στο γραπτό λόγο.

• Η δυσπραξία: Πρόκειται για μια διαταραχή του κινητικού συντονισμού που επηρεάζει την ικανότητα του παιδιού να εκτελεί εκούσιες μυικές κινήσεις.

• Η δυσαριθμησία: Σχετίζεται με τις αριθμητικές ικανότητες και την κατανόηση των μαθηματικών.

• Η δυσορθογραφία: Αποτελεί ειδική διαταραχή της μάθησης της ορθογραφίας και των κανόνων που τη διέπουν.

• Η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ): Πρόκειται για μια διαταραχή που σχετίζεται με την ανατομία και λειτουργία του εγκεφάλου. Τα χαρακτηριστικά της είναι η διαρκής ελλειμματική προσοχή ή και η υπερκινητικότητα, τα οποία επηρεάζουν τη λειτουργικότητα και την ανάπτυξη. Μπορεί να εκδηλώνεται με προεξέχοντα χωρίς υπερκινητικότητα και με προεξέχοντα τον παράγοντα της παρόρμησης. Η διάγνωσή της απαιτεί ενδελεχή έλεγχο με συναντήσεις με τους γονείς, το παιδί και επικοινωνία με τον εκπαιδευτικό. Δεν αποτελεί η ίδια η διαταραχή μαθησιακή δυσκολία, αλλά επηρεάζει τη διαδικασία της μάθησης.

Πώς θα καταλάβετε ότι έχει μαθησιακές δυσκολίες

Παρατηρήστε το παιδί σας και δείτε αν:

Είναι υπερκινητικό και δεν μπορεί να συγκεντρωθεί την ώρα του μαθήματος.

Πιάνει «περίεργα» το μολύβι, κάνει άσχημα γράμματα και μουτζούρες, αντικαθιστά φθόγγους όπως π.χ. το ε με το α, το χ με το θ, το μ με το ν ή κάνει καθρέφτισμα όπως π.χ. το ε σε 3, γράφει κεφαλαία και μικρά γράμματα μαζί, κάνει λάθη στην ορθογραφία κλπ.

Διαβάζει συλλαβιστά, αργά ή σπαστά, χωρίς ρυθμό, χωρίς να ακολουθεί τα σημεία στίξης, «πηδάει» σειρές ή διαβάζει την ίδια σειρά δυο φορές κλπ.

Δεν μπορεί να αποστηθίσει, δεν θυμάται τις οδηγίες κλπ.

Δεν κατανοεί και δεν επεξεργάζεται όσα ακούει ή διαβάζει.

Δεν μπορεί να κάνει απλές αριθμητικές πράξεις, να λύσει προβλήματα κ.λπ.

Επιπλέον τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες χαρακτηρίζονται από:

χαμηλή αυτοεκτίμηση, υψηλά επίπεδα άγχους και φόβου, κοινωνική απομόνωση, έλλειψη οργάνωσης στη σχολική τσάντα, στα παιχνίδια, στα ρούχα κ.λπ.

Τι να κάνετε

Η έγκαιρη διάγνωση βοηθά στη σωστή αντιμετώπιση αυτών των μαθησιακών δυσκολιών. Απευθυνθείτε σε έναν ειδικό για να διαπιστώσει εάν υπάρχει κάποια μαθησιακή δυσκολία. Ειδικοί παιδαγωγοί, ψυχολόγοι, λογοθεραπευτές ή και εργοθεραπευτές θα καταρτίσουν εξατομικευμένο πρόγραμμα προκειμένου να αντιμετωπιστεί οποιαδήποτε μαθησιακή δυσκολία με τον κατάλληλο τρόπο.