Τα 3 πράγματα που δεν ξέρετε για το μελάνωμα

Απόλυτα συνυφασμένος με την Ελλάδα ο ήλιος είναι δώρο ανεκτίμητο. Όσο όμως αφήνεστε στο χάδι του, άλλο τόσο ύπουλα εκείνος μπορεί να αφήσει το στίγμα του. Η εφαρμογή αντηλιακού ακόμη και τις συννεφιασμένες ημέρες είναι το βασικότερο μέτρο πρόληψης. Μάθετε τα 3 πράγματα που δεν ξέρετε για το μελάνωμα

Ο καρκίνος του δέρματος, που προσβάλλει εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους κάθε χρόνο, με σοβαρότερη μορφή του το μελάνωμα αποτελεί τον δεύτερο πιο συχνό καρκίνο στις γυναίκες ηλικίας 20 με 29 χρόνων. Ο ήλιος επίσης ευθύνεται και για άλλα προβλήματα όπως π.χ. εγκαύματα, φωτογήρανση (ρυτίδες), πανάδες, αιμαγγειώματα (οι κόκκινες ελιές), φακίδες κ.ά., που δεν είναι επικίνδυνα για την υγεία ή τη ζωή σας, αλλά αφήνουν ανεξίτηλα ίχνη στο δέρμα σας.

Τα 3 πράγματα που δεν ξέρετε για το μελάνωμα

1 Το μελάνωμα αυξάνεται ραγδαία

Σε χώρες όπου οι κάτοικοι εμφανίζουν λευκό χρώμα δέρματος παρατηρείται ραγδαία αύξηση της συχνότητας εμφάνισης καρκίνου του δέρματος και κυρίως μελάνωμα σε σχέση με το παρελθόν. Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Δερματολογίας το 1930 ένας στους 5.000 Αμερικανούς είχε πιθανότητα να εμφανίσει μελάνωμα κατά τη διάρκεια της ζωής του. Το 2004, η αναλογία έγινε ένας προς 65! Αν η αυξητική τάση συνεχιστεί,  έχει υπολογιστεί ότι μόνον στις ΗΠΑ την επόμενη δεκαετία ένας στους 5 ανθρώπους θα εμφανίσει καρκίνο του δέρματος κατά την διάρκεια της ζωής του. 

2 Καρκίνος του δέρματος δεν είναι μόνον το μελάνωμα

Κακοήθη και επικίνδυνα είναι επίσης το βασικοκυτταρικό επιθηλίωμα  και το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα που είναι λίγο πιο επικίνδυνο από το βασικοκυτταρικό. Και οι δύο τύποι αντιμετωπίζονται με χειρουργική αφαίρεση ή/και με ειδική φαρμακευτική αγωγή. Επιπλέον, υπάρχουν και οι ακτινικές υπερκερατώσεις, δηλαδή μικρές κόκκινες πλάκες με λέπι που δημιουργούνται στα μέρη του σώματος που εκτίθενται στον ήλιο. Γι’ αυτές, στην επιστημονική κοινότητα, υπάρχει διαφωνία αν είναι προκαρκινικές ή καλοήθεις βλάβες. Ποιες είναι οι τρεις μορφές καρκίνου του δέρματος σύμφωνα με τον Γιώργο Λάριο MD, MSc
Δερματολόγο - Αφροδισιολόγο:

• Βασικοκυτταρικό Επιθηλίωμα. Αναπτύσσεται στα κύτταρα της (βασικής) κατώτερης στιβάδας της επιδερμίδας. Το 80% των δερματικών καρκίνων ανήκουν σε αυτήν τη μορφή καρκίνου. Εμφανίζεται συνήθως στο πρόσωπο, τα αυτιά και τον λαιμό. Πρόκειται για μικρά οζίδια που έχουν την τάση να αναπτύσσονται με αργό ρυθμό και μπορεί να χρειαστούν αρκετά χρόνια για να αποκτήσουν μέγεθος 1cm. Το καλό νέο είναι δεν κάνουν μεταστάσεις. Είναι όμως σημαντικό να γίνει έγκαιρη διάγνωση για να αποφευχθεί μεγάλη τοπική καταστροφή του δέρματος και των γύρω ιστών. 

• Ακανθοκυτταρικό Επιθηλίωμα. Ξεκινά στα ακανθοκύτταρα, τα οποία είναι λίγο πιο επιφανειακά από τα κύτταρα της βασικής στιβάδας της επιδερμίδας. Εμφανίζεται σε ηλιοκαμμένα δέρματα με μορφή επιφανειακών βλαβών που ονομάζονται ακτινικές υπερκερατώσεις. Αυτές παλαιότερα θεωρούνταν «προκαρκινικές βλάβες», αλλά σήμερα πιστεύεται από επιστήμονες πως είναι καρκίνος με μικρό βαθμό κακοήθειας. Εάν αφεθούν χωρίς θεραπεία, μπορεί να εξελιχθούν σε επιθετικό καρκίνο.​
   
• Κακόηθες Μελάνωμα. Ευθύνεται για το 4% των καρκίνων του δέρματος. Η προέλευση αυτής της μορφής δερματικού καρκίνου είναι τα μελανοκύτταρα, τα οποία είναι κύτταρα που βρίσκονται (και) στην επιδερμίδα και δίνουν χρώμα στο ανθρώπινο δέρμα. Το μελάνωμα θεωρείται η πιο θανατηφόρος μορφή καρκίνου του δέρματος καθώς μπορεί να δώσει ταχέως μετάσταση στο λεμφικό σύστημα και σε εσωτερικά όργανα. Ωστόσο, με έγκαιρη διάγνωση και κατάλληλη αντιμετώπιση το ποσοστό θεραπείας πλησιάζει το 95%.

3 Η ηλιακή έκθεση θεωρείται η πρωταρχική αιτία για τον καρκίνο του δέρματος

Σε ορισμένες περιπτώσεις ο καρκίνος του δέρματος εμφανίζει κληρονομική προδιάθεση. Το 5-10% των περιστατικών κακοήθους μελανώματος αναπτύσσονται σε άτομα με ιστορικό μελανώματος στην οικογένεια. Η ηλιακή έκθεση όμως θεωρείται η πρωταρχική αιτία για τον καρκίνο του δέρματος και σύμφωνα με την American Cancer Society κάθε χρόνο περισσότερο από 1 εκ. περιπτώσεις καρκίνου του δέρματος θα μπορούσαν να είχαν προληφθεί εάν ακολουθούνταν οι οδηγίες των ειδικών για ασφαλή έκθεση στον ήλιο. Ο καρκίνος του δέρματος δεν κάνει εξαιρέσεις  - μπορεί να παρουσιασθεί σε άτομα από όλες τις φυλές. Ωστόσο, είναι περισσότερο πιθανό να εμφανιστεί σε άτομα με λευκό χρώμα δέρμα, ανοιχτόχρωμα μάτια, ξανθά ή κόκκινα μαλλιά, σε όσους καίγονται μετά την έκθεση στον ήλιο (ηλιακό έγκαυμα), σε όσους εμφανίζουν φακίδες, σε όσους έχουν εκτίθενται πολύ στον ήλιο, όταν υπάρχει ιστορικό καρκίνου του δέρματος στην οικογένεια.

Πώς μπορείτε να προλάβετε το μελάνωμα

Είναι κοινός τόπος στην επιστημονική κοινότητα ότι ο ήλιος, όταν δεν τον αντιμετωπίζουμε με την απαραίτητη προσοχή, μπορεί να αποδειχτεί πολύ επικίνδυνος. Γι΄αυτό μειώστε την άμεση έκθεση στον ήλιο μεταξύ των ωρών 10.00 – 14.00, φοράτε καπέλο με πλατύ γείσο και γυαλιά ηλίου και χρησιμοποιείτε πάντα αντηλιακό, ακόμα και τον χειμώνα και τις συννεφιασμένες μέρες.